Cumhuriyet Meclisi Başkan Yardımcısı Fazilet Özdenefe Başkanlığında çalışmalarını sürdüren, “Yasalardaki Cinsiyet Ayrımcılığını İzleme Komitesi”, komite üyeleri UBP Milletvekili Resmiye Eroğlu Canaltay ve CTP Milletvekili Doğuş Derya ile birlikte Yasa Önerilerine katkı koyan imza sahibi, CTP Milletvekilleri Şifa Çolakoğlu, Filiz Besim, Sıla Usar İncirli, Fide Kürşat ve Devrim Barçın, Bağımsız Milletvekilleri Jale Refik Rogers, Ayşegül Baybars ve UBP Milletvekili Yasemi Öztürk, yapılan toplantılar neticesinde hazırlanan Yasa Önerileri’ni 31 Ocak 2023 tarihinde Meclis Başkanlığına sundular.
Komitenin çalışmaları ve sunulan Yasa Önerileri ile ilgili detaylı bilgi aşağıda yer almaktadır.
YASALARDAKİ CİNSİYET AYRIMCILIĞINI İZLEME KOMİTESİ
BASIN BÜLTENİ
Yasalardaki Cinsiyet Ayrımcılığını İzleme Komitesi, 2006 yılında Meclis Kararı ile kurulmuş olup yetki ve görevleri özetle; cinsiyete dayalı her türlü ayrımcılığın önlenmesi ve eşitliğin sağlanması amacıyla mevzuatı incelemek, cinsiyet ayrımcılığı içeren yasaların düzeltilmesi yönünde yasa önerileri hazırlayarak Meclis Başkanlığına sunmak; kadın hakları konusunda mevzuatın geliştirilmesi yönünde tavsiye kararları almaktır.
Komitemiz, 13 Ekim 2022 tarihinden bu yana yapmış olduğu toplantılarda, Sosyal Sigortalar Yasası, Sosyal Güvenlik Yasası, Polis Örgütü (Kuruluş, Görev ve Yetkileri) Yasası, Gelir Vergisi Yasası, Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası’nda cinsiyet ayrımcılığı içeren maddeleri tespit etmiş, ilgili daire ve kurumların, Başsavcılığın ve çeşitli sivil toplum örgütü temsilcilerinin de görüşlerini alarak, adı geçen yasalarla ilgili değişiklik önerilerini hazırlamıştır.
Sosyal Sigortalar ve Sosyal Güvenlik Yasalarında eşlerden her ikisinin de aynı zamanda işsizlik sigortasından ödenek almaya hak kazanmaları halinde, kadın
sigortalıya geçindirmekle yükümlü olduğu kişiler için artış verilmeyeceği kuralı değiştirilerek artışın, öncelikle, ilk başvuran eş için uygulanacağı ve aynı zamanda her iki eşe birden artış verilmeyeceği kuralı konmuştur.
Polis Örgütü (Kuruluş, Görev ve Yetkileri) Yasası, eşlerin her ikisinin de polis olması halinde, kira ödeneğinin yalnızca kocaya verileceğini belirterek ayrımcı bir düzenleme içermektedir. Komitemiz bunun yerine “Eşlerin her ikisinin de polis mensubu olması halinde, kira ödeneği, maaşı yüksek olan eşin maaşı dikkate alınarak, eşler arasında eşit paylaştırılarak verilir.” şeklinde Anayasa’ya ve çağdaş normlara uygun bir fıkra konmasını amaçlamıştır.
Gelir Vergisi Yasası’nın 12’nci maddesi yükümlüyü sadece erkek olarak kurgulamakta ve evli olan bir erkek için eş indirimi düzenlemektedir. Ancak aynı hak, evli kadın için tanınmamaktadır. Bu sebeple 12’nci maddedeki “karısı” ifadeleri çıkartılarak yerine “eşi” ifadesi konmuştur. Aynı yasanın 18’nci maddesi ise çocuğun gelirinin vergilendirilmesini düzenlerken aile reisini baba olarak tanımlamaktadır. Bu maddede de çağdaş hukuk normları ve Aile Yasası ile paralellik sağlanmasının bir gereği olarak “aile reisi” ifadesi çıkarılmış ve çocuğun gelirinin beyannamesi için eşitlikçi ve çocuğun menfaatine de uygun bir düzenleme yapılmıştır.
Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası’na göre, evlenen taraflar kendi soyadlarına ilişkin bir takım uzlaşılar yapabilmekte, ancak çocukların soyadlarına ilişkin herhangi bir uzlaşı yapma şansları olmamaktadır. Ancak Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası’nda son yıllarda yapılan değişiklikler, gerek soyadı gerekse sair konularda çağdaş, kadın haklarına duyarlı ve özgürleştirici bir maksatla yapılmıştır. Bununla beraber çocuklara verilecek soyadı konusunda uygulamada genellikle kadınların, doğumun hemen akabinde yaşadığı mağduriyetlerin çözülmesi amacıyla 35’inci maddede soyadı ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.
Yasalardaki Cinsiyet Ayrımcılığını İzleme Komitesi, Komite üyesi olmayan milletvekillerinin de katkılarıyla hazırladığı bu beş Yasa Önerisini Meclis Başkanlığına sunmakta ve “Doğum ve Ölümleri Kayıt Kanunu” ile “Vasiyetnameler ve Veraset Yasası” üzerindeki çalışmalarına davam etmektedir.
